Düğün, dernek yüzyıllardan bu yana; Türk Topluluklarında ayrı bir önemi olan bir konudur. Türkler özellikle bu denlü günlerde, bayram günlerinde özel yemekler yaparak, bütün halka ikram etmişlerdir. Düğün ve dernek insan oğlunun yaşantısında en önemli günlerden birsidir. Yapılan yemekler de elbet o günün özelliğini ve güzelliğini yansıtacaktır.

Bu konuyu üç ana bölümde inceleyebiliriz.

-Şehrin eski yerleşim merkezi olan Odunpazarı adı ile adlanan mahalde düğün yemekleri 

-Kırsal bölgeyi kapsayan Eskişehir'in köylerinde düğün yemekleri 

-1880 yıllarından sonra Eskişehir ve çevresine göçmen olarak gelen yerleşen toplumun düğün yemekleri. Bu bölümde yine birkaç bölüme ayırmak gerekir. Bunlar geldikleri yerlere göre; 

a) Kırım, Romanya havalesinden gelen göçmenlerin özel düğün yemekleri

b) Gümülcine, Batı Trakya'dan gelen halkın düğün yemekleri.

c) Bulgaristan ve çevresinden gelen toplulukların düğün yemekleri

d) Kafkasya, Gürcistan, Abhazya bölgelerinden gelen bu çevreye iskan olan toplulukların düğün-dernek yemekleri

Odunpazarı ve Bölgesi Düğün Yemekleri

Düğün ve dernek bu halkı için en önemli günlerdendir. Bu günlerde ailenin durumuna göre ailenin durumuna göre en az 3 gün, bir hafta, hatta 40 gün düğün yapılır. Düğün yemeklerinin başında düğün çorbası gelir. Bu çorba daha önceden özel aşçılar ve pişiriciler tarafından yapılır. Yapılması şöyledir. Tereyağ konur, yoğurt ilave edilir. İçine ayrıca nohut haşlanıp konulur. Üstüne hafif tereyağ kızartılıp ekilir.

Düğün yemeklerinden en önemlisi bütün parça et yemeğidir. Koyun eti parça olarak gelecek konukların adetlerine göre kızartılır. Yanına patates kızartılır. Yine düğün sahibinin hali vaktine göre yapılır. Bamya yemeği yapılır. Bu yemeğin düğün sofrasında olması bulunması yeni evlenenlere uğur getirir. Daha sonra kış ve yaz olmasına göre yaz ise meyve takdim edilir. Kış ise muhakkak cevizli baklava, güllaç yapılır. Güvey girdikten sonra da pişmaniye çekilir, buna bu yörede tel tel denir. Ayrıca tabi pilav yapılır. Hatta bu bölgede pilav pişiriciler özeldir. Özel olarak tutulur, düğün evinde aş kaynar. Nohutlu pilav pişirir. Ayrıca yaz veya kış olmasına göre pilavın yanına hoşaf muhakkak konur.

Bu saydığımız yemekler Odunpazarı divan takımı için olan yemek­lerdir.

Kırsal bölgeyi kapsayan Eskişehir'in köylerinde düğün yemekleri

Birde kırsal bölgelerde olan yemeklerden söz edelim. Bu bölgelerde de düğünler hala devam etmekte, bir hafta sürenler görülmektedir. Buralarda da düğün sahibi zenginse şehirde ki gibi yapar. Ayrıca bir de Höşmerim yapar. Bu düğün çorbasının ve parça et yemeğinin üstüne yenir. Un, süt ile yoğrularak orta hararette ateş üzerinde karıştırılmak suretiyle pişirilir. Hamur kızarıncaya kadar yapılan bu çevirme işlemi sonunda tercihe göre şeker veya reçel üzerine dökülerek misafirlere ikram edilir. Bu yemek kırsal bölgenin en önemli yemeklerinden biridir. Kırsal bölgede de yine düğün sahibi durumu iyi ise baklava, yapması gerekir.

1880 yıllarından sonra Eskişehir ve çevresine göçmen olarak gelen yerleşen toplumun düğün yemekleri.

1880-90 yıllarından sonra bu bölgeye gelen Kırım, Türklerinin yemekleri de düğün hazırlıklında kendilerine özgüdür. Bu kişiler çiğ börek, göbete ve taze ayran ikram ederler konuklara.

Eskişehir’in Kırsal Kesimlerinde Özel Günlerde veya Özel Konuklar için Yapılan Yemekleri

Toyga Çorbası: 
Bu çorba kırsal bölgenin en önemli yemeklerinden birisidir. Şöyle yapılır; Belli bir miktar yoğurt içine un, yumurta, göçe ilave edilir, karıştırılır. Belli bir müddet ateşte tutulduktan sonra karıştıra, karıştıra kabarması beklenir. Çorba koyulaşıncaya kadar bu işlem devam edilir. İçine tuz ve kekik ilave edilir. Konuklara sunulur.

Gözleme:
Bu hem kırsal alanda, hem de Eskişehir'in Odunpazarı bö­gesinde sıkça yapılmaktadır. Ama düğün yemeği olmaz. Kısaca tarifi: Mayasız hamur hazırlanır. Kavrularak ezilen haşhaş, haşhaş yağı ile karıştırılır. Oklava ile açılan hamura sürülür. Yağlı ve haşhaşlı kısım içte kalacak şekilde bir bohça gibi katlanarak tekrar açılır. Ateş üzerinde kızdırılmış olan toprak saç üzerinde çevire çevire kızartılır.

Haşhaş bu bölgede çokça kullanılmakta, yararlı bir besin olduğu için tercih edilmektedir.

Haşhaşlı Lokum:
Mayalı hamur hazırlanarak açılır. Üzerine yağlanmış haşhaş sürülerek yumak haline getirilir. Tepsiye dizilerek fırında pişirilir.

Haşhaşlı Dolama:
Hamur oklava ile ince bir şekilde açılır. İçine haşlanmış mercimek patates ve ezilmiş peynir konur. Daha sonra bir hamur rulo haline getirilip daire şeklinde: dolanır, üzerine sürtülmüş ve yağlanmış haşhaş sürülerek pişirilir.

Haşhaşlı Bükme:
Haşhaşlı hamur dolamaya göre bir az daha kalınlaştırılır. İçerisine haşlandıktan sonra ezilen mercimek, patates ve peynir konur. Bıçak veya hamur işlerinde kullanılan hamur kesme makinesi ile dikdörtgen biçiminde kesilir. Kesilen bu parçalar kare şeklinde katlanarak tepsiye dizilir. Fırında pişirilir. İçine mercimek koyularak yapılan cinsine de "Ağzı Açık" adı verilir.

Sütlü Ovmaç Çorbası
Kırsal kesimde çok yapılan bir çorbadır. Bu çorba için bir miktar su un süt koyulur. Önce una su karıştırılır. Arpacığa benzer katı hamur taneleri elde edilir. Bu hamur parçaları kaynayan suyun içerisine atılır. Suya süt ilave edilir. Tercihe göre hamurlar doğrudan sütün içerisine salınır.

Kafkasya, Abhazya, Çeçenistan bölgelerinden göç eden bazı toplulukların en önemli yemeklerinden birincisi "Çerkez Tavuğu" dur. Bu yemek bu bölge topluluklarına ait olup özel günlerde, bir ağır konuk geldiği zaman ve düğün yemeklerinde yapılır.Yemesi çok lezzetlidir.

Mantı:Mantının da iki şekli vardır. Bir kıymalısı yoğurtlu sarımsaklı olur, birde mercimeklisi olur.